Autor: oxygenium

Wysoki poziom CRP pojawia się w krwi jako konsekwencja stanu zapalnego. CRP wytwarzane jest pod wpływem cytokin zapalnych w wątrobie, komórkach tłuszczowych oraz ścianach naczyń tętniczych. Białka CRP są także markerami stanu zapalnego ­– wskaźnikiem bezobjawowego stanu zapalnego.

Poziom CRP rośnie, kiedy w organizmie toczy się infekcja bakteryjna, choroba nowotworowa, doszło do zawału serca, urazu lub stanu zapalnego. U zdrowego człowieka stężenie CRP jest niewysokie i wynosi nie więcej niż 5 mg/l. Jeśli przekroczy poziom 10 mg/l uznaje się, że w organizmie rozpoczął się stan zapalny.

Na przełomie kwietnia i maja 2019 zgłosiła się do nas 30-kilkuletnia Pacjentka chorująca od kilku lat przewlekle na reumatoidalne zapalenie stawów. Pacjentka podlegała konsekwentnej opiece lekarskiej, w sposób kontrolowany przyjmowała leki, ale jej stan pogarszał się. Lekarz prowadzący polecił zabiegi w komorze hiperbarycznej jako wspomaganie procesu leczenia. W momencie wizyty w naszym gabinecie oprócz ciągłych dolegliwości bólowych, bardzo złego samopoczucia, Pacjentka miała też istotne problemy z poruszaniem się. Poziom CRP potwierdzony badaniem z dnia 04.04.2019 wynosił 62 mg/l. Poziom saturacji przed przystąpieniem do zabiegów nie przekraczał 93%.

 

 

Tlenową terapię hiperbaryczną rozpoczęliśmy w dniu 24.04.2019. W pierwszym etapie  przystąpiliśmy do wykonania serii 10 zabiegów dostosowując indywidualnie czas ich trwania oraz ciśnienie w komorze hiperbarycznej do stanu Pacjentki. Ponieważ Pacjentka po wykonaniu tej części terapii zgłosiła subiektywne poczucie poprawy swojego stanu, toteż we wspólnym uzgodnieniu, zdecydowała się na kontynuowanie terapii poprzez zintensyfikowanie kolejnej serii. Tym razem postanowiliśmy wydłużyć czas wejść, zwiększyć ilość zabiegów i czas przebywania w komorze tlenowej oraz wyżej podnieść ciśnienie.  

W badaniach z czerwca 2019 poziom CRP spadł do 16,9 mg/l. Saturacja już po pierwszych godzinach terapii wróciła do normy.

 

 

W sierpniu 2019 roku lekarz prowadzący podczas wizyty kontrolnej potwierdził, to co zgłaszała sama Pacjentka, a więc ogromną redukcję objawów reumatoidalnego zapalenia stawów. Ponieważ tlenoterapia wykonywana przez nas w komorze hiperbarycznej przyniosła skutek także w postaci ogólnej poprawy stanu zdrowia Pacjentki, polepszenie zdolności motorycznych, wzrost kondycji fizycznej i psychicznej, a w zasadzie powrót do jej normalnego funkcjonowania, Pacjentka po konsultacji z nami przystąpiła do następnej serii 10 zabiegów, w której ponownie przeszliśmy procedurę intensyfikacji ciśnienia przy wydłużonym czasie trwania pojedynczej sesji.

W badaniach wykonanych w dniu 21.09.2019 poziom CRP spadł do 5,50 mg/l, a więc bardzo blisko normy. SpO2 przed rozpoczęciem kolejnych sesji utrwaliło się na poziomie 98%, a po każdym wyjściu z komory hiperbarycznej wynosiło 100%.  

 

 

W okresie 4 miesięcy wykonywania zabiegów w komorze hiperbarycznej, Pacjentka cały czas pozostawała pod kontrolą lekarza prowadzącego, jednak nie była poddawana żadnej innej formie terapii czy leczenia farmakologicznego. Dzięki wspólnej pracy osiągnęliśmy cel, którym było wyprowadzenie ze stanu, który trwał kilka lat. Niebawem minie rok od momentu rozpoczęcia zabiegów tlenoterapii. Poziom CRP nie wzrasta, ale Pacjentka chcąc utrwalić  poprawę stanu zdrowia, odwiedza nas regularnie każdego miesiąca wykonując zabiegi w cyklach 3 dni (120 minut dziennie, przy ciśnieniu nie niższym niż 1,80 ATA). SpO2 pozostaje w górnych granicach normy.

 

Komora Hiperbaryczna zgodnie ze swoim zadaniem, redukuje stany zapalne w organizmie. Obniżenie poziomu CRP w opisanym przykładzie jest tego potwierdzeniem. W powyższym opisie mieliśmy do czynienia z reumatoidalnym zapaleniem stawów RZS, ale proces wspomagania leczenia przez nas stosowany dotyczy większości stanów zapalnych.

 

Powyżej opisany przypadek nie jest wyjątkowy. Ponad 95% naszych Pacjentów bezdyskusyjnie potwierdza korzyści płynące z tlenowej terapii hiperbarycznej. My także o tym wiemy, o czym przekonaliśmy się również „na własnej skórze”. Podkreślamy jednak, że aby cel został osiągnięty, a komora hiperbaryczna rzeczywiście wspomagała proces leczenia niezbędne jest zachowanie kilku zasad:

 

– zabiegi prowadzone są zgodnie z procedurami, w sposób intensywny, z zachowaniem bezpieczeństwa, w miejscach do tego odpowiednio przystosowanych,

– nie ma fizycznej możliwości, żeby jakakolwiek komora ciśnieniowa (ani hiperbaryczna, ani normobaryczna) pomogła osobie cierpiącej na przewlekłe problemy zdrowotne po jednorazowym czy dwukrotnym do niej wejściu,

– proces wspomagania leczenia z zastosowaniem terapii hiperbarycznej, jest normalnym procesem terapeutycznym – rehabilitacyjnym, który wymaga czasu i wytrwałości, zabiegi wykonuje się w seriach,

– niezbędne są wiedza i doświadczenie nabyte przy realizacji sesji w komorze hiperbarycznej, a w przypadku osób chorych przewlekle stała konsultacja z prowadzącym Pacjenta lekarzem specjalistą,

– parametry zabiegu należy dobrać indywidualnie, uwzględniając zgłaszany problem, stan zdrowia i możliwe obciążenia związane z terapią,

– tlen leczy, ale pod warunkiem, iż ciśnienie w komorze hiperbarycznej wynosi nie mniej niż 1,5 ATA,  

– skuteczność leczenia znacznie wzrasta przy stosowaniu ciśnienia wyższego, ale dobór parametrów terapii (wysokość ciśnienia, ilość i czas trwania sesji) należy dostosować indywidualnie do osoby korzystającej z komory hiperbarycznej, biorąc pod uwagę wszystkie niezbędne kryteria i wskazania,

– zawartość tlenu we wdychanym powietrzu musi przekraczać 94%, co potwierdzają regularne i dostępne w gabinecie przeglądy serwisowe sprzętu wykonywane przez uprawnioną jednostkę serwisową.

 

Zapraszamy do korzystania z Tlenowej Terapii Hiperbarycznej w Oxygenium Poznań.

               W Polsce lawinowo rośnie liczba osób, których dotyka udar mózgu. Zmniejszyła się też istotnie granica wieku, przy którym ryzyko udaru wzrasta i nie są to przykłady jednostkowe, a wręcz już trwała tendencja do występowania stanów udarowych u osób czterdziestoletnich i młodszych. Konsekwencje wystąpienia udaru mózgu są dla Pacjenta ogromne i często praktycznie wykluczają z normalnego funkcjonowania na wiele lat. Dlatego ważna jest zarówno profilaktyka, ale i skuteczna rehabilitacja po wystąpieniu udaru.

 

               Już na początku lat 90 XX wieku w badaniach klinicznych publikowanych w wydawnictwach medycznych Aerospace Medical Association wykazano, że Pacjenci, którzy w ciągu 12 godzin od wystąpienia udaru mózgu trafili do komory hiperbarycznej osiągali wielokrotnie lepsze wyniki leczenia stanów udarowych, a ich powrót do normalnego życia następował z bardzo dobrymi efektami. Od tego czasu medycyna hiperbaryczna poczyniła znaczące postępy.

 

               Dziś jesteśmy pewni, że Pacjent po udarze mózgu powinien jak najszybciej trafiać do komory hiperbarycznej, a rehabilitacja i wspomaganie leczenia poprzez tlenową terapię hiperbaryczną przynosi tym lepsze efekty, im szybciej się zaczyna. Po raz pierwszy hiperbaria tlenowa została zastosowana w leczeniu udaru mózgu w roku 1965. Od tego czasu hiperbarycznej terapii tlenowej używa się w przypadkach udaru mózgu, a badania kliniczne i efekty leczenia pokazują, że HBOT przyczynia się do szybszej o 40% do 100% poprawy stanu klinicznego w porównaniu z metodami tradycyjnymi. Najistotniejsze czynniki sprzyjające powodzeniu w leczeniu udaru mózgowego tą metodą są:

* wczesne rozpoczęcie leczenia

* zastosowanie ciśnienia od 1,6 ATA do 2 ATA przy co najmniej godzinnej ekspozycji na tlen przy powyższym ciśnieniu, co sprzyja wysyceniu tlenem również krwi żylnej w stopniu umożliwiającym saturację wszystkich tkanek

* stosowanie ekspozycji w serii nie krótszej niż 10 zabiegów.

 

               Jak wynika z badań u chorych poddanych działaniu hiperbarii tlenowej obserwowano wyjątkowo duży stopień redukcji stanów spastycznych, wynikający z poprawy funkcji neuronów znajdujących się w uszkodzonych obszarach. Podwyższone stężenie Spo2 notujemy także w mięśniach. Znaczącej poprawie ulegają funkcje poznawcze i pamięć. Należy też wskazać ogólne mechanizmy działania hiperbarii tlenowej w schorzeniach ośrodkowego układu nerwowego:

* zniesienie hipoksji,

* poprawę warunków przepływu w mikrokrążeniu,

* poprawę metabolizmu w tkance nerwowej,  

* redukcję obrzęku mózgu dzięki wazokonstrykcji,

* zwiększenie przepuszczalności bariery krew-mózg,

* ochronę już uszkodzonych obszarów w tkance nerwowej,

* ochronę przed późnymi następstwami urazu mózgu.

 

               Podstawą zastosowania tlenowej terapii hiperbarycznej w schorzeniach neurologicznych są odkrycia dokonane w ramach SPECT (badania w ramach medycyny nuklearnej). Wyniki tych badań dowodzą, że wokół zniszczonej komórki nerwowej istnieje tzw. „cień” – strefa wokół zawału zawierająca pomiędzy komórkami martwymi także komórki nieczynne (sleeping cells). Znaczna ilość tych komórek jest nadal zdolna do życia, nawet w kilka lat po udarze. Dostarczenie do tych komórek tlenu przy użyciu komory hiperbarycznej powoduje ich reaktywację. Przyczynia się też do zmniejszenia obrzęku i zwiększenia elastyczności erytrocytów.

 

               Zabiegi w komorze hiperbarycznej, to jednak nie tylko wspomaganie procesów leczenia i rehabilitacja, ale także doskonała terapia zapobiegawcza. Zachęcamy więc do skorzystania z tej skutecznej, bezpiecznej i nieinwazyjnej metody również w celu profilaktyki i ochrony naszego zdrowia.

 

              

Żródła: „Zarys medycyny hiperbarycznej” pod red. Prof. Aleksandra Sieronia i Prof. Grzegorza Cieślara.

Medycyna hiperbaryczna w aktualnym kształcie ma swoje źródła w medycynie morskiej i leczeniu choroby dekompresyjnej u nurków głębinowych. W Polsce rozwój tego działu zawdzięczamy Instytutowi Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni, przy którym działa Polskie Towarzystwo Medycyny i Techniki Hiperbarycznej, którego Oxygenium ma zaszczyt być członkiem.

            Zabieg przeprowadzany w komorze hiperbarycznej odpowiada wprost zanurzeniu pod wodę na głębokość przekraczającą kilka metrów, z tą różnicą, że w komorze oddychamy niemalże czystym tlenem. Naturalnym jest, że przy kompresji, a więc na początku zabiegu, w wyniku różnicy ciśnień dochodzi do przytkania uszu. Jest to stan absolutnie prawidłowy, aczkolwiek u osób które z nurkowaniem nie miały do czynienia może wywoływać uczucie dyskomfortu. U części osób korzystających z komory hiperbarycznej dodatkowo może pojawiać się kłucie w uchu lub jego okolicach. Można te wrażenia porównać do występujących podczas startu lub lądowania samolotu. Osoba przebywająca w komorze jest przez nas w sposób ciągły monitorowana. Posiadacie Państwo z nami kontakt wzrokowy, a dzięki systemowi audio możemy swobodnie się komunikować i reagować na wszystkie Państwa potrzeby.

            W Oxygenium komfort i bezpieczeństwo naszych Klientów jest priorytetem. Dlatego nasze komory hiperbaryczne zostały wyposażone w systemy bezpiecznej kompresji i dekompresji. Dodatkowo dzięki znajomości technik nurkowania jesteśmy w stanie każdego przeprowadzić przez zabieg w sposób absolutnie bezpieczny. Kontrolujemy proces podnoszenia i obniżania ciśnienia w komorze hiperbarycznej, dostosowując jego tempo i czas dla każdego w sposób indywidualny. Stosujemy procedury wyrównywania ciśnień. Nigdy nie działamy schematycznie, dlatego prowadzimy zabiegi Indywidualnej Tlenowej Terapii Hiperbarycznej HBOT, pozwalające na dostosowanie każdego parametru ściśle do potrzeb każdego korzystającego z zabiegu. Nie opieramy się na automatycznych programach sterowania komorą hiperbaryczną, lecz dzięki swojej wiedzy i doświadczeniu zanurzamy się w tlenie razem z Państwem :-)

            Nasze profesjonalne komory hiperbaryczne pracują na ciśnieniach, które zawsze przekraczają wymagany pułap 1,5 ATA (150 kPA), gwarantujący osiągnięcie wszystkich korzyści płynących z Tlenowej Terapii Hiperbarycznej i nie przynoszą żadnych skutków ubocznych ani podczas zabiegu, ani po jego zakończeniu. Podlegamy regularnej kontroli serwisowej zarówno w zakresie sprawności urządzeń, jak i jakości dostarczanego tlenu.

 

            Serdecznie zapraszamy do korzystania z usług Oxygenium!

             Kolejny krok w rozwoju naszego centrum hiperbarycznego! Z radością oddajemy dla naszych Pacjentów drugą komorę hiperbaryczną, co zdecydowanie ułatwi dostęp do zabiegów tlenowej terapii hiperbarycznej realizowanych w Oxygenium. Po pierwsze skracamy więc czas oczekiwania na terapię, a przy okazji dla osób dorosłych chcących wspólnie korzystać z zabiegów umożliwiamy ich rozpoczynanie w jednakowym terminie. Oczywiście obie nasze komory hiperbaryczne umożliwiają przeprowadzanie sesji dla dziecka w asyście osoby dorosłej. W zasadzie więc w jednym czasie jesteśmy w stanie przeprowadzić zabieg nawet dla czteroosobowej rodziny :-)

 

 

           

             Co także niezmiernie istotne – jako jedyni w Poznaniu oferujemy komercyjne zabiegi w komfortowych, najnowocześniejszych dostępnych komorach do terapii indywidualnej, w których ciśnienie przekracza 1,5 ATA !!! Nasze urządzenia są monitorowane i w sposób ciągły serwisowane, tak by przy każdym zabiegu mieć pewność, że świadczymy Państwu usługi na najwyższym dostępnym poziomie. Personel obsługujący komory legitymuje się certyfikatami uprawniającymi do ich użytkowania. Dzięki temu nasze terapie są nie tylko skuteczne, ale i całkowicie bezpieczne, co jest dla nas absolutnym priorytetem.

            Oczywiście dbając o Państwa komfort obie komory hiperbaryczne wyposażyliśmy w system audio-video z 22 calowymi monitorami.

            Serdecznie zapraszamy do korzystania z usług Oxygenium!

Borelioza staje się w Polsce chorobą w przypadku której w ostatnim czasie możemy mówić wręcz o epidemii. W roku 2004 odnotowano 3817 przypadków, podczas gdy rok 2016 przyniósł już 21200 zdiagnozowanych zachorowań. Wyniki lat następnych będą jeszcze gorsze, co ma związek z potężnym wzrostem ilości kleszczy w naszym otoczeniu. O ile do niedawna przyjmowano jako podstawowy okres zakażeń czas pomiędzy majem a listopadem, to obecnie okazuje się, że kleszcze pozostają aktywne niemal przez cały rok. Ma to oczywisty związek ze zmianami klimatycznymi.

Borelioza (choroba z Lyme) to wieloukładowa zakaźna choroba wywoływana przez bakterie należące do krętków (np. Borrelia burgdoferi, Borelia garinii), których pierwotnym nosicielem są głównie gryzonie, a przenoszona jest na człowieka i niektóre zwierzęta przede wszystkim przez kleszcze. Zakażenie człowieka następuje poprzez ślinę lub wymiociny kleszcza.

Wczesne objawy choroby to przede wszystkim charakterystyczny rumień wędrujący o szerzeniu obwodowym. Inne objawy wczesne to naciek limfocytarny skóry oraz gorączka, bóle głowy czy osłabienie. Konsekwencją rozwoju boreliozy jest rozsiew choroby, który może objawiać się zapaleniem stawów, neuroboreliozą czy zapaleniem mięśnia sercowego. Po wielu latach od zakażenia u części chorych dochodzi do zanikowego zapalenia skóry, przewlekłego zapalenia stawów i powikłań neurologicznych. W skrajnych przypadkach w wyniku powikłań może dojść do zgonu. Podstawową metodą leczenia jest intensywna antybiotykoterapia z użyciem penicylin, cafalosporyn oraz tetracyklin. Niestety dostępne metody leczenia farmakologicznego okazują się mało skuteczne, szczególnie jeżeli od zakażenia minął dłuższy czas, a dawka antybiotyku nie została odpowiednio dobrana. Nie bez znaczenia pozostają również skutki uboczne stosowania antybiotykoterapii.

Tlenowa terapia hiperbaryczna HBOT okazuje się wyjątkowo skutecznym wspomaganiem w leczeniu boreliozy.

Tlen hiperbaryczny wykazuje wyjątkowo silne działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe łagodząc lub eliminując objawy przewlekłej infekcji oraz długotrwałej antybiotykoterapii. Krętki Borellia odpowiedzialne za boreliozę należą do bakterii mikroaerofilnych, co oznacza że wysokie dawki tlenu są dla nich toksyczne. HBOT podwyższając stężenie tlenu w organizmie zmniejsza populację szkodliwych bakterii. Pacjenci zmagający się z infekcją mają również podwyższony poziom prozapalnych cytokin, a terapia tlenem hiperbarycznym łagodzi dolegliwości bólowe. Ponadto HBOT korzystnie wpływa na układ nerwowy stymulując neurogenezę i angiogenezę. Przede wszystkim zaś stymuluje właściwe działanie układu immunologicznego jednocześnie sprzyjając procesom regeneracji tkanek i narządów. Tlen hiperbaryczny pozwala także na usuwanie z organizmu toksyn. W roku 1998 przeprowadzono kompleksowe badania kliniczne (dr William Fife) obrazujące wpływ HBOT na pacjentów z chorobą z Lyme. Wyniki są jednoznaczne. Poprawę lub znaczącą eliminację symptomów choroby osiagnięto u 84,8% Pacjentów, a tylko w 13,2%  przypadków nie zanotowano żadnych rezultatów. Dziś zabiegi w komorze hiperbarycznej są standardową i zalecaną procedurą wspomagającą leczenie choroby z Lyme w Ameryce Północnej, Chinach czy Japonii.

Co do skutecznego działania tlenu hiperbarycznego na proces eliminowania z naszego organizmu krętków Borelli nie ma dziś już wątpliwości. Pojawiają się natomiast często pytania dotyczące skuteczności terapii przy koinfekcjach boreliozy (np. Bartonella, Mycoplazma) powodowanych przez bakterie tlenowe, wirusy czy pierwotniaki. Odpowiedź tlenowców na działanie tlenu hiperbarycznego jest dwojaka – ciśnienie 0,6-1,3 ATA (60-130KPa) sprzyja ich rozwojowi. Natomiast stosowanie ciśnienia powyżej 1,3ATA wpływa na ich rozwój hamująco. Toksyczność tlenu dla mikroorganizmów jest uzależniona więc wprost zarówno od długości ekspozycji na tlen (liczba zabiegów), jak i zastosowania właściwego ciśnienia (powyżej 1,3ATA). Dlatego tak ważne jest właściwe wykonanie zabiegów tlenowej terapii hiperbarycznej z wykorzystaniem właściwych parametrów i urządzeń umożliwiających osiągnięcie właściwego ciśnienia o znaczeniu terapeutycznym, ale jednocześnie nie niosącego jeszcze możliwych skutków ubocznych.

 

Należy też pamiętać, że tlen hiperbaryczny działa w naszym organizmie jak „naturalny antybiotyk”:

* zakłóca metabolizm bakterii, nie jest to działanie selektywne, ale pokrywające szerokie spektrum mikroorganizmów zarówno gram dodatnich, jak i gram ujemnych. Oczywiście najskuteczniejszy jest w przypadku infekcji beztlenowych.

* polepsza fagocytozę upośledzaną przez hipoksję (czyli niedobór tlenu w tkankach).

* stymuluje właściwe działanie układu immunologicznego.

* powstają wolne rodniki toksyczne dla mikroorganizmów.

* w połączeniu z sulfonamidami osiągamy efekt synergii i nawet 10-krotny wzrost efektywności środka bakteriobójczego.

* tlenowa terapia hiperbaryczna jest skuteczna także w przypadku infekcji opornych na leczenie antybiotykami.

* odpowiednie ciśnienie tlenu w tkankach optymalizuje działanie wszystkich środków farmakologicznych.

* tlen ma bezpośrednie działanie bakteriobójcze i bakteriostatyczne.

* tlen ma działanie antyoksydacyjne (hamuje produkcję egzotoksyn oraz usuwa toksyny wytwarzane przez bakterie).

 

I rzecz kluczowa – nasze organizmy żyją wyłącznie dzięki tlenowi. Tylko odpowiednie jego stężenie w naszych komórkach zapewnia homeostazę. Czy można mieć wątpliwości, że tlen to życie?

 

Jak powinna wyglądać właściwie przeprowadzona tlenowa terapia hiperbaryczna HBOT we wspomaganiu leczenia boreliozy?

1. do terapii HBOT należy przystąpić jak najszybciej od momentu zakażenia.
2. należy wykonać zabiegi w cyklu 40 dniowym (ma to związek z procesem rozwojowym krętków Borellia), w przypadku leczenia boreliozy wykonanie serii zabiegów w czasie krótszym niż 40 dni mija się z celem.
3. zabiegi należy wykonywać z jak największą intensywnością, czyli najlepiej codziennie.
4. pojedynczy zabieg nie może być krótszy niż 60 minut (łącznie z czasem kompresji i dekompresji komory hiperbarycznej).
5. idealna terapia hiperbaryczna obejmuje zabiegi wykonywane dwa razy dziennie – rano i wieczorem, co niestety z wielu przyczyn jest dla większości Pacjentów nieosiągalne. Można wykonywać zabiegi pojedyncze o maksymalnym czasie przebywania w komorze wynoszącym 120 minut.
6. u większości Pacjentów zakażonych po kilku zabiegach wystąpi reakcja Jarischa-Herxheimera. Jest to objaw dobry i właściwy w trakcie terapii, wskazujący na intensywną produkcję toksyn w mechanizmie obronnym bakterii. Reakcja ta ustąpi w kolejnych dniach trwania terapii i najgorsze co można zrobić to przerwać sesję z powodu wystąpienia reakcji.
7. zabiegi należy przeprowadzać w komorze hiperbarycznej pracującej przy ciśnieniu efektywnym nie niższym niż 1,3 ATA (130KPa). Przy czym należy pamiętać, że w celu osiągnięcia efektywnego na tym poziomie komora musi zostać sprężona do ciśnienia wyższego (np. 135KPa).
8. większość tzw. komór hiperbarycznych miękkich niestety nie pozwoli z przyczyn technicznych na osiągnięcie powyżej wskazanych parametrów dotyczących ciśnienia, dlatego najlepiej wykonać zabiegi w komorze „twardej”.
9. komora hiperbaryczna nie jest urządzeniem „cudownym”, które samoistnie wyleczy nas z wszelkich dolegliwości. Tlenowa terapia hiperbaryczna i medycyna hiperbaryczna są częścią medycyny klasycznej, ale jednocześnie to środek wspomagający leczenie i nie należy w żadnym wypadku porzucać standardowego procesu leczenia w trakcie korzystania z komory hiperbarycznej.
10. prawidłowo przeprowadzone zabiegi w komorze hiperbarycznej, przy odpowiednio dobranym ciśnieniu i czasie ich trwania nie powodują żadnych skutków ubocznych i są oczywiście całkowicie bezinwazyjne i bezpieczne.

 

Notka dotycząca źródeł: przy opracowywaniu powyższego streszczenia wiedzy na temat leczenia choroby z Lyme w komorach hiperbarycznych opieraliśmy się o publikacje naukowe dostępne w US National Library of Medicine (PubMed.gov) oraz o ogólnodostępne dane statystyczne i medyczne. Nie omieszkaliśmy również skorzystać z doświadczeń własnych.